CHUYÊN ĐỀ KIM LOẠI KIỀM THỔ

Nội dung trích xuất

Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 1 CHUYÊN ĐỀ KIM LOẠI KIỀM - KIỀM THỔ A
LÝ THUYẾT I – KIM LOẠI KIỀM - KL kiềm gồm: Li; Na; K; Rb; Cs; Fr (đều có mạng tinh thể lập phương tâm khối)
- Tên gọi là những KL kiềm vì những hiđroxit của các KL này là này là những chất kiềm (bazơ tan trong nước)
- Là các KL mềm có thể cắt bằng dao (Cs mềm nhất)
1
Tính chất hoá học: a
Td với PK b
Td với axít
c
Td với nước (td mãnh liệt, Na chạy trên mặt nước, có thể bốc cháy) d
Td với muối: (td với nước trước) VD: Cho Na vào dd CuSO4 Na + H2O NaOH + 1/2H2 2NaOH + CuSO4 Cu(OH)2 + Na2SO4 * Khi nung muối axít: 2MHCO3 M2CO3 + CO2 + H2O Vì tính khử mạnh nên để bảo quản KLK người ta ngâm chìm trong dầu hoả
2
Điều chế: ĐPNC các muối halogen của chúng
II – KL KIỀM THỔ - KL kiềm gồm: Be; Mg; Ca; Sr; Ba và Ra 1
Tính chất hoá học: a
Td với PK b
Td với axít
c
Td với nước
- Ca, Sr, Ba td với nước ngay ở nhiệt độ thường
- Mg td chậm với nước ở nhiệt độ thường, ở nhiệt độ cao td nhanh tạo thành MgO
- Be không td với nước dù ở nhiệt độ cao
d
Td với muối: (tương tự KL kiềm nếu là KL td được với nước) * Khi nung muối axít: M(HCO3)2 MCO3 + CO2 + H2O 2
Điều chế: tương tự KL kiềm Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 2 CÁC PHƢƠNG PHÁP KHI LÀM BÀI TẬP VỀ KLK-KT - CO2 tác dụng với bazơ kiềm (KOH, NaOH

) 1  nCO2 nNaOH  2 NaHCO3 Na2CO3 & NaHCO3 Na2CO3 - CO2 tác dụng với bazơ kiềm thổ (Ca(OH)2, Ba(OH)2

) 1  ( )2 2 nCa OH nCO  2 CaCO3 CaCO3 & Ca(HCO3)2 Ca(HCO3)2 - CO2 tác dụng với hh gồm bazơ kiềm và kiềm thổ ( VD vào dd hh gồm NaOH và Ca(OH)2; KOH và Ba(OH)2…) 1  nCO2 nOH   2 HCO3 - CO3 2- & HCO3 - CO3 2- Chú ý: Trong các trƣờng hợp tạo hh 2 muối thì giải hệ pt; tạo 1 muối thì tính theo chất thiếu
* Mẹo để nhớ lâu khi nào tạo muối axit, muối trung hoà, hh 2 muối: Từ pt tạo thạch nhũ trong hang động đá vôi (thực tế - rất dễ nhớ)
CaCO3 + CO2 + H2O  Ca(HCO3)2 + CO2 dƣ thì td đƣợc với muối trung hoà tạo muối axít + bazơ dƣ thì td đƣợc với muối axít tạo muối trung hoà * Nếu cho hh kim loại kiềm; KL kiềm thổ hay hh KL có cùng hoá trị thì đa số bài tập là ta đặt dƣới dạng công thức chung là M III
NƢỚC CỨNG
- Nước cứng là nước có chứa nhiều cation Ca2+, Mg2+ - Nước chứa ít hoặc không chứa các ion trên được gọi là nước mềm
1
Phân loại và PP làm mềm: a
nước cứng tạm thời: Là nước cứng chứa ion HCO3- PP: - Đun sôi
- Dùng một lượng vừa đủ dd Ca(OH)2
- Dùng dd NaOH; Na2CO3; Na3PO4 b
Nước cứng vĩnh cửu: : Là nước cứng chứa ion Cl-, SO42- - PP: Dùng dd Na2CO3; Na3PO4; Ca(OH)2
c
Nước cứng toàn phần: Là nước chứa cả tính tạm thời và tính vĩnh cửu Chú ý: người ta còn có thể dùng PP trao đổi để làm mềm nước cứng
2
Tác hại của nƣớc cứng: giảm td tẩy giặt xà phòng, nhanh hỏng quần áo, giảm mùi vị thức ăn, tắc ống dẫn nước… B
BÀI TẬP Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 3 Câu1/ Cho 3,1 gam hh 2 KL kiềm ở 2 chu kỳ liên tiếp trong bảng tuần hoàn tác dụng hết với nước thu được dd kiềm và 1,12 lít H2 (đktc) a
Xđ tên 2 KL kiềm và tính phần trăm theo KL mỗi kim loại trong hh đầu
b
Tính thể tích dd HCl 2M cần dùng để trung hoà dd kiềm trên và khối lượng muối clorua thu được
HD: Với các dạng cho 2 KLK – KT ở 2 chu kỳ liên tiếp (hoặc các dạng hh kim loại có cùng hoá trị) thì đa số các bài là ta đặt chung dƣới dạng một công thức M để giải
Câu 2/ Cho 3,9 gam KL kali td với 101,8 gam nước
Tính nồng độ mol và nồng độ phần trăm của chất trong dd thu được
Biết khối lượng riêng của dd đó là 1,056 g/ml
Câu 3/ Nung 4,84 gam hh NaHCO3 và KHCO3 đến phản ứng hoàn toàn thu được 0,56 lít CO2 (đktc)
Xđ khối lượng của mỗi muối trong hh trước và sau khi nung
Câu 4/ Cho 10 gam KL kiềm thổ M td với nước, thu được 6,11 lít khí H2 (250C và 1atm)
Xđ M Câu 5/ Một hợp kim Na-K td hết với nước thu được 2 lít khí (ở 00C; 1,12 atm) và dd D
Đem trung hoà dd D bằng dd HCl 0,5M, sau đó cô cạn dd thu được 13,3 gam muối khan
a
Tính % theo khối lượng của hợp kim (%Na=37%; %K=63%) b
Tính VHCl cần dùng để trung hoà dd D
( VHCl=0,4 l) Câu 6/ Nung nóng 100 gam hh KCl và KNO3 ta thu được 93,6 g chất rắn và V lít khí bay ra ở đktc
a
Tính V b
Nếu lấy toàn bộ KCl có trong 100 g hh trên đun nóng với dd H2SO4 đặc, khí bay ra hoà tan vào 66,8 ml H2O
Tính C% của dd axít thu được
Hƣớng dẫn: a
Khi nung chỉ có KNO3 thi phân huỷ: KNO3 KNO2 + 1/2O2 KL giảm là do O2 thoát ra => nO2= 0,2 32 100 93,6   mol  4,48 lít b
2KCl + H2SO4đ K2SO4 + 2 HCl 0,8 0,8 HCl tan trong nƣớc tạo axít HCl mHCl = 0,8
36,5 = 29,2 g Dung dịch thu đƣợc: m = mHCl + mH2O = 96 g => C%(HCl) = 30,42% Câu 7/ Cho hh Na và một KL kiềm X khác, nặng 6,2 g tác dụng với 104 g nước thu được 110 g dd (d = 1,1 g/ml) a
Xđ X biết MX < 40 b
Tính nồng độ mol của dd thu được và thể tích dd HCl 1M cần để trung hào dd trên
Hƣớng dẫn: a
Đặt 2 KL là M Viết pt
Áp dụng ĐLBTKL tính mH2 = 0,2 g  0,1 mol Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 4 => M = 6,2:0,2 = 31 31< X < 40 (vì hh có Na = 23) => X là K b
CM NaOH = CMKOH = 1M Dùng pt ion OH- + H+ H2O để tính VHCl nhanh hơn
Câu 8/ Cho 8,5 g hh 2 KL kiềm A, B vào nước thu được 200ml dd X và 3,36 lít H2 (đktc) a
Xđ A, B biết chúng thuộc 2 chu kỳ liên tiếp
( Tính theo M => Na & K) b
Để trung hoà 10 cm3 dd X cần bao nhiêu cm3 dd chứa 2 axít HCl 2M và H2SO4 1M ( Tính theo pt ion => V = 3,75 cm3) Câu 9/ Cho H2SO4 loãng dư td với 6,66 g hh 2 KL A, B hoá trị II, thu được 1,12 lít khí (00C và 2atm), đồng thời khối lượng hh giảm đi 6,5 g
Phần còn lại hoà tan bằng H2SO4 đặc nóng thấy có 0,16 g khí bay ra
Xđ 2 KL A, B HD: Vì axít dƣ mà khối lƣợng KL phản ứng chỉ có 6,5 g =>Có 1 KL không phản ứng Viết 2 phƣơng trình và từ mỗi phƣơng trình sẽ tìm đƣợc 2 kim loại là Zn và Cu Câu 10/ Cho 16 g hh Ba và một KL kiềm tan hết vào nước được dd X và 3,36 lít H2 (đktc)
Nếu muốn trung hoà 1/10 dd X thì thể tích dd HCl 0,5M cần dùng là bao nhiêu? A
600 ml B
60 ml C
6 ml D
50 ml HD: Viết 2 pt
Ta thấy nOH- = 2nH2=0,3 = nH+ => 1/10 có 0,03  60ml Câu 11/ Cho 3,06 g oxít MxOy tan trong HNO3 dư thu được 5,22 g muối
CTPT của oxít là: A
MgO B
BaO C
CaO D
Fe2O3 HD: MxOy + 2y HNO3 x M(NO3)2y/x + yH2O (2y/x là hoá trị của M) Lập pt về số mol => M = 68,5
2y/x => 2y/x = 2 và M = 137 Câu 12/ Khi lấy 3,33 g muối clorua của một KL hoá trị II và lượng muối nitrat của KL đó có cùng số mol như muối clorua nói trên, thấy khác nhau 1,59 g
KL đó là: A
Mg B
Ba C
Ca D
Zn HD: Cách 1: Vì số mol 2 muối bằng nhau mà MX(NO3)2 > MXCl2 nên mX(NO3)2 - mXCl2 = 1,59 => mX(NO3)2 = 1,59 + 3,33 = 4,92 = ( 124) 71 3,33   X X => X = 40 Cách 2: PP tăng giảm KL: nXCl2= 0,03 124 71 1,59   = 71 3,33 X  => X = 40 Câu 13/ Cho 1,365 g một KL kiềm X tan hoàn toàn vào nước thu được một dd có khối lượng lớn hơn so với khối lượng nước đã dùng là 1,33
X là: A
Na B
K C
Rb D
Cs HD: ( 17) 18 1,33 1,365 X    X => X=39 Câu 14/ Điện phân muối clorua KL kiềm nóng chảy, người ta thu được 0,896 lít khí ở anot và 3,12 g KL kiềm ở catot
CT của muối là: A
NaCl B
KCl
LiCl D
CsCl Câu 15/ Cho 5,05 g hh gồm kali và một KL kiềm X tan hết trong nước
Sau phản ứng cần dùng 250ml dd H2SO4 0,3M để trung hoà dd thu được
Cho biết tỉ lệ số mol của X và kali lớn hơn 1/4
X là: A
Rb B
Li C
Na D
Cs Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 5 HD: Viết các pt phản ứng K (amol); M (bmol) Ta có: 39a + Mb = 5,05 ) 4 1 0,075 0,15( 2 2       a b a b a b M = 33,67 => M<33,67 (vì K = 39) Nếu M = 7 => giải hệ => 5 1  a b loại Nếu M = 23 => giải hệ => 2 1  a b nhận Câu 16/ Hoà tan 1,37 g kim loại thuộc phân nhóm chính vào 100ml dd HCl 0,1M thu được dd X và 246,4 ml khí (ở 27,30C, 1atm)
M là KL nào: A
Ca B
Mg C
Ba D
Sr HD: 2M + 2x HCl  2MClx + xH2 (1) nHCl = 0,01mol nH2 = 0,01mol
Giả sử HCl hết
theo (1) nH2 = 1/2nHCl=0,005<0,01 chứng tỏ M phải td với H2O tạo H2 2M + 2x H2O  2M(OH)x + xH2 (2) Theo 1 và 2: nH2 = 2 x
nM  0,01 = 2 x
M 1,37 => M = 68,5x => x = 2; M = 137 Câu 17/ Hai kim loại kiềm A và B có khối lượng bằng nhau
17,9 g hỗn hợp A và B tan hoàn toàn trong 500 g nước thu được 500 ml dd C 9 (d=1,03464 g/ml) >Tìm A và B
HD A + H2O  AOH + 2 1 H2 (1) B + H2O  BOH + 2 1 H2 (2) Khối lượng H2 thoát ra khỏi dung dịch là : (17,94 + 500b ) -500x1,03464 = 0,62 g
(1), (2) => tổng mol kim loại A và B = 2 số mol H2 = x 0,62mol 2 0,62 2 
Nguyên tử lượng trung bình cưa A và B : A = 28,9đVC 0,62 17,94  Giả sử A,B ta có A < 28,9 Điều kiện số mol của A :0 8,97 < 0,62A =>A>14,5 Điều kiện số mol của A : 14,5 Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 6  n(A) = 0,39mol 23 8,97 
 n (B)b= o,62 – 0,39 = 0,23 mol
 Nguyên tử lượng của B = 39đVC 0,23 8,97   B=K Câu 18/ Cho 13,7 g Ba vào dd A chứa 0,12 mol CuSO4 và 0,12 mol HCl sau khi phản ứng kết thúc , lọc lấy kết tủa nung ở nhiệt độ cao đến khối lượng không đổi
Thu được bao nhiêu gam chất rắn ?
HD: Ta có : nBa=0,1 mol
Phản ứng : Ba + 2HCl BaCl2 + H2 0,06 0,12 0,06 Ba + 2H2O Ba(OH)2 + H2 (0,1-0,06) 0,04mol BaCl2 + CuSO4 BaSO4 + CuCl2 0,06 0,06 mol Ba(OH)2 + CuSO4 BaSO4 + Cu(OH)2 0,04 0,04 0,04 Số mol kết tủa : (0,06+0,04) mol BaSO4 và 0,04 mol Cu(OH)2 Nung kết tủa : BaSO4 không bị nhiệt phân t oC Cu(OH)2 CuO + H2O 0,04 0,04mol Khối lượng chất rắn : m= m(BaSO4) + m (CuO) = 0,1x233 + 0
04x80 = 26,5 g Chú ý: Ba là kim loại tan trong nước nên khi cho vào dd muối thi sẽ tác dụng với H2O trước Câu 19 (ĐHB-2008): Cho 2,16 gam Mg tác dụng với dung dịch HNO3 (dư)
Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 0,896 lít khí NO (ở đktc) và dung dịch X
Khối lượng muối khan thu được khi làm bay hơi dung dịch X là : A
8,88 gam B
13,92 gam C
6,52 gam D
13,32 gam HD: nMg = 0,09 mol nNO = 0,04 3Mg 2NO Vì HNO3 dư nên Mg hết
Theo phương trình => nNO > 0,04
Vậy SP gồm cả muối NH4NO3 Mg Mg2+ + 2e N5+ + 3e NO (+3) N5+ + 8e NH4NO3 (-3) Theo ĐL BT e ta có: 2
0,09 = 3
0,04 + 8
a => a = 0,0075 Vậy KL muối khan là: 148
0,09 + 80
0,0075 = 13,92 Câu 20(ĐHB-2008): : Cho 1,9 gam hỗn hợp muối cacbonat và hiđrocacbonat của kim loại kiềm M tác dụng hết với dung dịch HCl (dư), sinh ra 0,448 lít khí (ở đktc)
Kim loại M là Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 7 A
Na B
K C
Rb D
Li Câu 21(CĐA,B-2010): : Cho 9,125 gam muối hiđrocacbonat phản ứng hết với dung dịch H2SO4 (dư), thu được dung dịch chứa 7,5 gam muối sunfat trung hoà
Công thức của muối hiđrocacbonat là A
NaHCO3 B
Mg(HCO3)2 C
Ba(HCO3)2 D
Ca(HCO3)2 HD H SO 2 4 3 n 2 4 n 2M(HCO ) M (SO ) M = 26n 7,5 mol m = 9,125- 7,5 2M 96     9,125 7,5 7,5 M 12n M 24(Mg) 26n 2M 96n        Hoặc có thể theo phƣơng trình so sánh số mol bình thƣờng để tính
Câu 22
(CĐA,B-2010): Cho hỗn hợp gồm 6,72 gam Mg và 0,8 gam MgO tác dụng hết với lượng dư dung dịch HNO3
Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 0,896 lít một khí X (đktc) và dung dịch
Làm bay hơi dung dịch thu được 46 gam muối khan
Khí X là A
NO2 B
N2O C
NO D
N2 HD 4 3 4 3 4 Mg MgO X NH NO NH NO NH 6,72 0,8 0,896 n 0,28(mol);n 0,02(mol);n 0,04(mol) 24 40 22,4 m 46 (0,28 0,02)
(24 62
2) 1,6(g) n n 0,02(mol)                Mg Mg2+ + 2e N5+ + 8e N-3 N+5 + a e X Theo ĐL bảo toàn e: 4 Mg X NH 2
0,28 0,02
8 n
2 n
8 a
n a 10 0,04        → X là N2 (2N+5 + 10e → N2) Câu 23
(ĐHA-2010): Hòa tan hoàn toàn 2,45 gam hh X gồm 2 kim loại kiềm thổ vào 200 ml dd HCl 1,25M, thu được dd chứa các chất tan có nồng độ mol bằng nhau
Hai kim loại trong X là: A
Mg và Ca B
Be và Mg C
Mg và Sr D
Be và Ca HD: X + 2HCl XCl2 + H2 0,125 0,25 có nồng độ mol/l của các chất bằng nhau nên nA = nB Nếu axít vừa đủ: M 19,6 0,125 2,45   tức 19,6 2  A  B (vì nA=nB) => A + B = 39,2 (loại) Vậy axít dư => nA = nB = nHCl(dư) = x mol A + 2HCl ACl2 + H2 x 2x x B + 2HCl BCl2 + H2 Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 8 x 2x x Ta có: nHCl = 2x + 2x + x = 0,25 => x = 0,05 M 24,5 0,05 0,05 2,45    => A + B = 49 => A là Be (=9); B là Ca Câu 24
(ĐHB-2010): Dung dịch X chứa các ion: Ca2+, Na+, HCO3- và Cl-, rong đó số mol của ion Cl- là 0,1
Cho 1/2 dd X phản ứng với dd NaOH (dư), thu được 2 gam kết tủa
Cho 1/2 dd X còn lại phản ứng với dd Ca(OH)2 (dư), thu được 3 gam kết tủa
Mặt khác, nếu đun sôi đến cạn dd X thì thu được m gam chất rắn khan
Giá trị của m là: A
9,21 B
9,26 C
8,79 D
7,47 HD: 1/2 X + NaOH dư được 2 gam kết tủa (CaCO3) => nCa2+ trong X = 2
0,02 = 0,04 mol 1/2 X + Ca(OH)2 dư được 3 gam kết tủa (CaCO3) => nHCO3- trong X = 2
0,03 = 0,06 mol AD ĐLBT điện tích => nNa+ (trong X) = 0,06 + 0,1 - 2
0,04 = 0,08 mol Khi đun sôi: 2HCO3- CO32- + CO2 + H2O 0,06 0,03 m = 40
0,04 + 23
0,08 + 35,5
0,1 + 60
0,03 = 8,79 g CO2 TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH BAZƠ Câu 1
Sục 3,36 lít CO2 (đktc) vào 200ml dd NaOH 1M
Tính CM của các chất có trong dd sau phản ứng
giả sử thể tích dd không thay đổi trong quá trình phản ứng
HD: 1 < 0,15 0,2 2  nCO nNaOH < 2 SP tạo 2 muối CO2 + 2NaOH  Na2CO3 + H2O x 2x  x CO2 + NaOH  NaHCO3 y y  y Ta có hpt x + y = 0,15 => x = 0,05 ; y = 0,1 2x + y = 0,2 => [Na2CO3] = 0,25M ; [NaHCO3] = 0,5M Câu 2
Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol etan rồi hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào bình chứa 300 ml dd NaOH 1M
Khối lượng muối thu được sau phản ứng? A
8,4g và 10,6g B
84g và 106g C
0,84g và 1,06g D
4,2g và 5,3g Câu 3
(Đại học khối B-2007)
Nung 13,4 gam 2 muối cacbonat của 2 kim loại hóa trị II, được 6,8 gam rắn và khí X
khí X sinh ra cho hấp thụ vào 75 ml dung dịch NaOH 1M, khối lượng muối khan sau phản ứng là? A
5,8gam B
6,5gam C
4,2gam D
6,3g HD: M CO3  M O + CO2 Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 9 nCO2 = 44 13,4  6,8 = 0,15 nNaOH = 0,075 0,15 0,075 2  nCO nNaOH = 0,5 => tạo muối axít CO2 + NaOH  NaHCO3 ( CO2 dư nên tính theo NaOH) mNaHCO3 = 0,075
84 = 6,3 Câu 4 (CĐA,B-2010): Hấp thụ hoàn toàn 3,36 lít khí CO2 (đktc) vào 125 ml dung dịch Ba(OH)2 1M, thu được dung dịch X
Coi thể tích dung dịch không thay đổi, nồng độ mol của chất tan trong dung dịch X là A
0,4M B
0,2M C
0,6M D
0,1M HD: 2 2 OH CO OH CO n 2
1
0,125 0,25(mol);n 0,15(mol) n 0,25 5 1 2 n 0,15 3           → Phản ứng tạo 2 muối: Ba(HCO3)2 và BaCO3 Cách 1: Nhớ công thức 2 3 HCO OH CO n 2n n 2
0,15 0,25 0,05(mol)        Ba(HCO ) 3 2 0,05 C 0,2M 2
0,125    Cách 2: Bảo toàn 2 2 3 3 2 3 3 CO CO HCO OH HCO CO n n n 0,15(*) n n 2n 0,25(**)            Giải (*) và (**) ta được 2 3 HCO OH CO n 2n n 2
0,15 0,25 0,05(mol)        Cách 3: Đường chéo HCO3 - 1 1/3 5/3 CO3 2- 2 2/3 3 3 2 3 HCO HCO CO n 1 0,15 n
1 0,05(mol) n 2 1 2          Câu 5
Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol C2H5ỌH rồi hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào bình chứa 75 ml dd Ba(OH)2 2 M
Tổng khối lượng muối thu được sau phản ứng là? (Ba=137) A
32,65 g B
19,7g C
12,95g D
35,75g Câu 6
Cho 2,24 lít khí CO2 (đktc) vào 20 lít dd Ca(OH)2 ta thu được 6 g kết tủa
Nồng độ mol/l của dd Ca(OH)2 là: A
0,002M B
0,003M C
0,004M D
0,005M HD: nCO2 = 0,1 mol nCaCO3 = 0,06 mol Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 10 CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O 0,06 0,06  0,06 mol 2CO2 + Ca(OH)2  Ca(HCO3)2 (0,1–0,06)  0,02  CM(CaOH)2) = 20 0,06  0,02 = 0,004M Câu 7 (ĐHA-07): Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít khí CO2 (đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)2 nồng độ a mol/l, thu được 15,76 gam kết tủa
Giá trị của a là A
0,04
B
0,048
C
0,06
D
0,032
Câu 8
Cho 8 lít hh gồm CO và CO2, trong đó CO2 chiếm 39,2% (theo thể tích ở đktc) đi qua dd chứa 7,4 g Ca(OH)2
Khối lượng chất không tan sau phản ứng là bao nhiêu: A
6 g B
6,2 g C
9 g D
6,5 g HD: nCO2 = 100
22,4 8
39,2 = 0,14 mol nCa(OH)2 = 0,1 mol CO không td với bazơ Cách 1: Xét  ( )2 2 nCa OH nCO 1,4 => tạo 2 muối CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O x x  x mol 2CO2 + Ca(OH)2  Ca(HCO3)2 2y y  y x + 2y = 0,14 x + y = 0,1 => x = 0,06 ; y = 0,04 => mCaCO3 = 0,06
100 = 6 g Cách 2: CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O 0,1  0,1  0,1 mol Do CO2 dư nên sẽ hoà tan một phần kết tủa CO2 + H2O + CaCO3  Ca(HCO3)2 (0,14-0,1)  0,04 => mCaCO3 = (0,1 – 0,04)
100 = 6 g Câu 9
Thổi V lít (đktc) CO2 vào 2 lít dd Ba(OH)2 0,0225M, thu được 2,955g kết tủa
Gía trị V là: A
0,336 hoặc 1,68 B
0,448 hoặc 1,68 C
0,336 D
1,68 HD: nBa(OH)2 = 0,045 nBaCO3 = 0,015 TH1: Ba(OH)2 dư (CO2 hết) => chỉ xảy ra: CO2 + Ba(OH)2  BaCO3 + H2O 0,015  0,015  0,015 mol => VCO2 = 0,015
22,4 = 0,336 ( lƣợng tối thiểu) Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 11 TH2: Ba(OH)2 hết (CO2 dư) => xảy ra: CO2 + Ba(OH)2  BaCO3 + H2O 0,045  0,045  0,045 mol CO2 + H2O + BaCO3  Ca(HCO3)2 0,03  (0,045-0,015) => VCO2 = (0,045 + 0,03)
22,4 = 1,68 (Lƣợng lớn nhất) Chú ý: - TH2 có thể viết 2 pt: CO2 + Ba(OH)2  BaCO3 + H2O 0,015  0,015  0,015 mol 2CO2 + Ba(OH)2  Ba(HCO3)2 0,06  (0,045-0,015) - Đối với dạng bài cho CO2 vào dd kiềm mà chƣa biết lƣợng CO2 là bao nhiêu thì ta xét 2 trƣờng hợp nhƣ bài trên (1 trƣờng hợp sẽ là lƣợng CO2 lớn nhất và 1 trƣờng hợp là nhỏ nhất) Bài tƣơng tự: Câu 10
V lít khí CO2 (đktc) vào 1,5 lít Ba(OH)2 0,1M được 19,7 gam kết tủa
Gía trị lớn nhất của V là? A
1,12 B
2,24 C
4,48 D
6,72 Câu 11: Hoà tan hoàn toàn 11,2 gam CaO vào H2O thu được dung dịch A
Sục V lít khí CO2 (đktc) vào dung dịch A thu được 15 gam kết tủa
Giá trị của V là A
3,36 hoặc 7,84
B
3,36 hoặc 5,60
C
4,48 hoặc 5,60
D
4,48 hoặc 7,84
Câu 12
Dẫn V lít CO2 (đkc) vào 300ml dd Ca(OH)2 0,5 M
Sau phản ứng được 10g kết tủa
V bằng: A
2,24 lít B
3,36 lít C
4,48 lít D
A,C đúng Câu 13
Dẫn 8,96 lit CO2 (đktc) vào V lit dd Ca(OH)2 1M, thu được 40g kết tủa
Gía trị V là: A
0,2 đến 0,38 B
0,4 C
< 0,4 D
 0,4 Câu 14
Thổi V ml (đktc) CO2 vào 300 ml dd Ca(OH)2 0,02M, thu được 0,2g kết tủa
Gía trị V là: A
44
8 hoặc 89,6 B
44,8 hoặc 224 C
224 D
44,8 Câu 15
Thổi V lit (đktc) CO2 vào 300 ml dd Ca(OH)2 0,4M thu được 6g kết tủa
Lọc bỏ kết tủa lấy dd thu được đun nóng lại thu thêm 6g kết tủa nữa
Gía trị V là: A
3,136 B
1,344 C
1,344 hoặc 3,136 D
4,032 HD: Theo bài ra dd thu đƣợc có Ca(HCO3)2 CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O (1) 0,06 0,06 0,06 2CO2 + Ca(OH)2  Ca(HCO3)2 (2) 0,12 0,06 0,06 Ca(HCO3)2  CaCO3 + CO2 + H2O (3) 0,06  0,06  0,06 Theo (1)(2)(3): nCO2 = 0,06 + 0,12 = 0,18 hoặc có thể tính nhƣ sau: Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 12 Áp dụng ĐLBT nguyên tố đối với cacbon trong các phản ứng ta có: nCO2 = nCO2 (3) + nCaCO3 = 0,06 + (0,06 + 0,06) = 0,18 mol  4,032 lít Câu 16
Hoà tan hoàn toàn 20 gam hỗn hợp A gồm MgCO3 và RCO3 (với tỉ lệ mol 1:1) bằng dung dịch HCl dư
Lượng CO2 sinh ra cho hấp thụ hoàn toàn bởi 500 ml dung dịch Ba(OH)2 0,5 M thu được 39,4 gam kết tủa
a: Kim loại R là A
Ba
B
Ca
C
Fe
D
Cu
b: Phần trăm khối lượng của MgCO3 trong hỗn hợp A là A
42%
B
58%
C
30%
D
70%
HD: nMgCO3 = nRCO3 = x mol theo pt => nCO2= 2x Tương tư các bài trên: TH1: CO2 hết (chỉ tạo muối BaCO3) nCO2= nBaCO3 = 0,2 => x = 0,1  144 + R = 20:0,1 => R = 56 (Fe) TH2: Xảy ra 2 phản ứng => nCO2 = 0,3 => x = 0,15 => loại Câu 17: Cho 7,2 gam hỗn hợp A gồm MgCO3 và CaCO3 tác dụng hết với dung dịch H2SO4 loãng rồi cho toàn bộ khí thoát ra hấp thụ hết vào 450ml dung dịch Ba(OH)2 0,2M thu được 15,76 gam kết tủa
Phần trăm khối lượng của MgCO3 trong hỗn hợp là A
41,67%
B
58,33%
C
35,00%
D
65,00%
HD: TH1: chỉ tạo BaCO3 => nCO2 = 0,08 => B TH2: tạo 2 muối => nCO2 = 0,1 => y < 0 (loại) Câu 18
Dẫn hỗn hợp X gồm 0,05 mol C2H2; 0,1 mol C3H4 và 0,1 mol H2 qua ống chứa Ni nung nóng một thời gian, thu được hỗn hợp gồm 7 chất
Đốt cháy hoàn toàn rồi cho sản phẩm cháy hấp thụ hết vào 700 ml dung dịch NaOH 1M thu được dung dịch Z
a
Chất tan trong dung dịch Z là A
NaHCO3
B
Na2CO3
C
NaHCO3 và Na2CO3
D
Na2CO3 và NaOH
b
Tổng khối lượng chất tan trong Z là A
35,8
B
45,6
C
40,2
D
38,2
HD: Vì khi đốt chính là đốt X (SP như nhau)
Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 13 Theo ĐLBT nguyên tố ta có: nCO2 = nC = 0,05
2 + 0,1
3 = 0,4 0,4 0,7 2  nCO nNaOH = 1,75 => tạo 2 muối Giải hpt ra câu b Câu 19
(ĐHA-2007)
Ba hidrocacbon X, , Z là đồng đẳng kế tiếp trong đó khối lượng phân tử Z gấp đôi khối lượng phân tử X
Đốt cháy 0,1 mol chất , sản phẩm khí hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch Ca(OH)2 dư thu được số gam kết tủa là? A
20 B
40 C
30 D
10 HD: Gọi CTPT của X là CxHy
Vì 3 hiđrocacbon là đồng đẳng kế tiếp nên MZ = MX + 28 Theo bài ra ta có: MX + 28 = 2MX => MX = 28 (C2H4) => là C3H6 => 3CO2 Do qua Ca(OH)2 dư nên chỉ tạo CaCO3 => ĐA C Câu 20
( ĐHA-2007)
Cho m gam tinh bột lên men thành ancol etylic với H=81%
Toàn bộ CO2 được hấp thụ vào dd Ca(OH)2, được 550 gam kết tủa và dd X
Đun X thu thêm 100 gam kết tủa
m là? A
550 B
810 C
650 D
750 HD: Theo bài ra có các phản ứng sau khi cho CO2 vào: CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 5,5 5,5 2CO2 + Ca(OH)2 Ca(HCO3)2 2 1 Ca(HCO3)2 CaCO3 + CO2 + H2O 1 1 => nCO2 = 5,5 + 2 = 7,5 Từ đó theo pt điều chế rượu và hiệu suất để tính Câu 21
Nhiệt phân m gam CaCO3 ở nhiệt độ cao (h = 80%), thu khí bay ra rồi cho đi vào 250 ml dd Ca(OH)2 0,4M thì thu được 8g kết tủa
Giá trị m là: a
10g B
15g C
8g D
10g hoặc 15g Câu 22 (ĐHA-2011)
Hấp thụ hoàn toàn 0,672 lít khí CO2 (đktc) vào 1 lít dd gồm NaOH 0,025M và Ca(OH)2 0,0125, thu được x gam kết tủa
Giá trị của x là: A
2,00 B
0,75 C
1,25 D
1,00 HD: nCO2 = 0,03 nOH- = nNaOH + 2nCa(OH)2 = 0,05 mol nCa2+ = 0,0125 1,67 2 0,03 0,05 1    => Tạo 2 muối HCO3- và CO32- CO2 + 2OH- CO32- + H2O (1) x 2x x CO2 + OH- HCO3- (2) y y y Ca2+ + CO32- CaCO3 (3) Biên soạn: Trần Đình Thọ dinhthomice@gmail
com 14 Có hpt 2x + y = 0,05 y = 0,01 x + y = 0,03 x = 0,02 Theo (3) thì CO32- dư nên nCaCO3 = n Ca2+ => ĐA C Câu 23(ĐHA-2008): Hấp thụ hoàn toàn 4,48 lít khí CO2 (ở đktc) vào 500 ml dung dịch hỗn hợp gồm NaOH 0,1M và Ba(OH)2 0,2M, sinh ra m gam kết tủa
Giá trị của m là A
9,85
B
11,82
C
17,73
D
19,70
HD: tƣơng tự bài trên Câu 24
(ĐHA-2010)
Cho 0,448 lít khí CO2 (đktc) hấp thụ hết vào 100 ml dd chứa hh gồm NaOH 0,06M và Ba(OH)2 0,12M, thu được m gam kết tủa
Giá trị của m là: A
3,940 B
1,182 C
2,364 D
1,970 HD: tƣơng tự bài trên Câu 25 (ĐHA-2010)
Dung dịch X chứa hh gồm Na2CO3 1,5M và KHCO3 1M
Nhỏ từ từ từng giọt cho đến hết 200 ml dd HCl 1M vào 100 ml dd X, sinh ra V lít khí (đktc)
Giá trị của V là: A
4,48 B
1,12 C
2,24 D
3,36 HD: nCO32- = 0,15 nHCO3- = 0,1 nH+ = 0,2 H+ + CO32- HCO3 0,15 0,15 0,15 Tổng số mol HCO3- = 0,25 H+ + HCO3- CO2 + H2O (phản ứng vừa đủ) 0,05 0,25 0,05 => VCO2 = 0,05
22,4 = 1,12 Câu 26
(ĐHA-2010)
Cho dd Ba(HCO3)2 lần lượt vào các dd: CaCl2, Ca(NO3)2, NaOH, Na2CO3, KHSO4, Na2SO4, Ca(OH)2, H2SO4, HCl
Số trường hợp có tạo ra kết tủa là: A
4 B
7 C
5 D
6 HD: Các chất tạo kết tủa: NaOH, Na2CO3, KHSO4, Na2SO4, Ca(OH)2, H2SO4 Ba(HCO3)2 + 2 KHSO4 BaSO4 + K2SO4 + 2CO2 + 2H20 HD: (ĐHA-2008) Đáp án: A X là muối cacbonat X1 là oxit X2 là kiềm (loại B) là muối axít  là NaHCO3